سابقه اکتشاف نفت در مناطق نفتخیز جنوب ایران به سال ۱۲۸۷ خورشیدی (۱۹۰۸ میلادی) برمیگردد، در این سال در پی تلاش چندساله حفاران و کاوشگران نفت در مناطق شمالغرب و جنوب کشور، اولین چاه خاورمیانه با تولید اقتصادی، در میدان نفتون مسجدسلیمان حفر و در عمق ۳۳۸ متری به نفت رسید.
بهرهبرداری از این چاه که با تولید ۵۰۰ بشکه در روز عملاً از سال ۱۲۹۰ خورشیدی آغاز شد، سرآغاز فعالیت صنعت نفت ایران محسوب میشود.
پس از پیدایش نفت در مسجدسلیمان، عملیات کاوش برای کشف مخازن دیگر ادامه یافت و درپی آن حوزههای نفتخیز هفتگل (۱۳۰۶)، آغاجاری(۱۳۱۵)، اهواز(۱۳۳۷)، بینک (۱۳۲۸)، بیبیحکیمه (۱۳۴۰)، مارون و کرنج (۱۳۴۲) و پازسی و رگسفید (۱۳۴۳) کشف و مورد بهرهبرداری قرار گرفت.
مجموعه این میدانها با تمامی تاسیسات، کارخانجات و خطوطه لوله مورد نیاز تولید، فرآورش و انتقال نفت به پالایشگاههای داخلی و پایانههای صادراتی نفت خام، هم اکنون بخش عمدهای از مناطق نفتخیز جنوب از تشکیل میدهد.
تا قبل از دهه ۵۰ فعالیتهای مربوط به اکتشاف و تولید در شرکت سهامی اکتشاف و استخراج متمرکز بود و مرکز عملیات این شرکت که مسئولیت برنامهریزی، تهیه منابع مالی، نحوه برداشت از مخازن و همچنین توسعه میدانها و تاسیسات فنی را به عهده داشت، در مسجدسلیمان مستقر بود.
در آغاز دهه ۵۰ به دلیل شتاب گرفتن روند فعالیتهای تولید نفت و گاز و عملیات اکتشاف و حفاری، “شرکت خاص خدمات نفت ایران”(اسکو) به عنوان شرکت پیمانکار طرف قرارداد شرکت ملی نفت ایران، تشکیل و انجام تمامی فعالیتهای اکتشافی، برنامهریزی و اجرای عملیات حفاری، نصب و راهاندازی تاسیسات و خطوط لوله، مطالعه میدانها و تهیه طرح پیشنهادی برنامههای توسعه و ازدیاد ظرفیت برداشت و نیز برآورد بودجههای ارزی و ریالی را به عهده گرفت.
در کنار این شرکت، شرکت عملیات غیر صنعتی نیز تمامی فعالیتهای غیر صنعتی را از وظایف اصلی تولید در مراحل مختلف تفکیک ، عهدهدار شد. با پیروزی انقلاب اسلامی و خلع ید از پیمانکاران خارجی مجموعه عملیات اکتشاف، حفاری و بهرهبرداری به کارکنان و مدیران ایران محول شد. همچنین مراکز راهبردی فعالیتهای پشتیبانی نیز که این زمان در آبادان مستقربود، به اهواز منتقل گردید.
در گذر این تغییر، تولید بیش از ۸۵ درصد نفت و صددرصد گاز و مایعات گازی، خوراک رسانی به پالایشگاهها و شرکت ملی گاز ایران و همچنین تامین خوراک هیدروکربوری مجتمعهای پتروشیمی به مدیریت مناطق نفتخیز واگذار شد.
مناطق نفتخیز جنوب اندکی زمانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با وقوع جنگ تحمیلی، قدم به میدان آزمونی بزرگ نهاد، وجود تاسیساتی پراکنده و بیدفاع که برای فعالیت در زمان صلح طراحی و ساخته شده بودند، واقع شدن تاسیسات و مبادی صادراتی درمیانه یا خطوط مقدم جنگ و یا حداکثر در فاصله کمی از جبههها، بزودی تاسیسات و بندرگاههای نفتی این شرکت را به عنوان اهدافی بزرگ و استراتژیک برای حمله هوایی و زمینی دشمن مبدل ساخت که دراین راه حماسه ۸ سال جنگ تاسیسات و استمرار تولید و صادرات نفت در زیر بمباران وحشیانه دشمن، نام مناطق نفتخیز جنوب ایران را جاودانه ساخته است.
نگاهی گذرا به افزایش واحدهای بهرهبرداری، کارخانههای گاز و گاز مایع، کارخانههای نمکزدایی ، پالایشگاههای گاز مایع و بویژه واحدهای جمعآوری، تقویت و تزریق گاز به عنوان پروژههای تازه و بدون سابقه قبلی و در راس آنها میدانهای نفتی و چاههای تولیدی، خاص مقایسه نسبت چاههای در مدار راس تولید به کل چاهها در دو مقطع قبل و بعد از انقلاب ، این حقیقت را نشان میهد که مناطق نفتخیز جنوب نه تنها قادر به اجرای برنامههای فنی/تخصصی میباشد بلکه در امر تصحیح و توسعه این برنامهها نیز با نگرشی ارزشی و متناسب با افزایش نیازهای مملکتی در مقطع بعد از انقلاب، بسیار موفق بوده است.
سرانجام در سال ۱۳۷۹ با توجه به سیاستها و برنامههای وزارت نفت مبنی بر ایجاد تغییر و تحول در نحوه اداره فعالیتها، ساختار سازمانی مناطق نفتخیز جنوب مورد بازنگری قرار گرفت و شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب شامل یک ستاد مرکزی و نه شرکت فرعی شکل گرفت.
شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب هم اکنون با بیش از ۴۵ میدان هیدروکربوری بزرگ و کوچک در گستره ای افزون بر ۴۰۰ هزار کیلومتر مربع از استان بوشهر تا شمال خوزستان، حدود ۸۰ درصد نفت خام و ۱۶ درصد گاز کشور را تولید میکند.
پروژه های فی مابین :
در سالهای ۱۳۷۶ نخستین فعالیت های این شرکت توسعه صنایع نفت و انرژی با این کارفرما آغاز گردید:
- طراحی مهندسی ساخت مجموعه فلر ترزیق گاز پازنان شامل : سیستم های کنترل جرقه زن و مشعل که تحویل کارفرما گردید.
- طراحی مهندسی ساخت ۹ دستگاه مجموعه فلر توسعه گاز خانگیران در سال ۷۸ که انجام و تحویل کارفرما شد.
سایر پروژه های واگذار شده از سوی این کارفرما به OEID را می توان در مجموعه زیر دید:
[postlist id=1882]